kompozytor
Bach, Johann Sebastian
tytuł

Bach: Markus Passion

wykonawcy
La Capella Reial de Catalunya;
Le Concert des Nations;
Savall, Jordi
nr katalogowy
AVSA 9931
opis
Created in Leipzig in March 1731 and then revised for the Holy Week of 1744, on a text by Christian Friedrich Henrici, a.k.a Picander, the St Mark Passion was composed by Bach using existing works. The autograph score is lost but recent musicological research shows that some pieces like the Funeral Ode BWV 198 or an aria from the cantata BWV 54 had been recycled. Every performance is thus a reconstruction by the performing artist. Jordi Savall offers his own vision, made of subtle chiaroscuro, suffused with serenity and meditation.
nośnik
SACD x 2
gatunek
Muzyka klasyczna
producent
Alia Vox
data wydania
04-03-2019
EAN / kod kreskowy
8435408099318
Bach: Markus Passion

cena 79,00

lub

Produkt na zamówienie

Wysyłka ustalana indywidualnie.

Darmowa wysyłka dla zamówień powyżej 300 zł!

Darmowy kurier dla zamówień powyżej 500 zł!

sprawdź koszty wysyłki

Recenzje naszych klientów

Bach: Markus Passion

Johann Sebastian Bach - „Pasja wg św. Marka”. Jordi Savall „Pasja wg św. Marka” (...)

Robert Majewski

17.04.2019

Johann Sebastian Bach - „Pasja wg św. Marka”. Jordi Savall

„Pasja wg św. Marka” Bacha przepadła bez wieści, ale wiemy, że istniała. Z dużym prawdopodobieństwem wiemy też, że nie było to dzieło oryginalne. Muzykolodzy i znawcy Bacha twierdzą, że lipski kantor skompilował ją z fragmentów wcześniejszych swoich utworów. Wiedząc to, dyrygenci przywracający Pasję publiczności, idą dwoma drogami. Jedni (np. Ton Koopman) nie mają nic przeciwko czysto spekulatywnemu charakterowi projektu. Udają, że są uczniami Bacha i dowolnie dobierają jego kompozycje do tekstu libretta, a to czego nie znajdą, sami dokomponowują. Inni - jak bohater tego tekstu, Jordi Savall - precyzyjnie składają „
Pasję wyłącznie z dzieł Jana Sebastiana.

Badania muzykologiczne, przeprowadzone w drugiej połowie XX wieku, potwierdziły, że w Wielki Piątek 1731 roku Bach zaprezentował „Pasję wg św. Marka” do tekstu Picandra. Poeta opublikował ten tekst rok później wraz ze swoim trzecim tomikiem poezji. Dziesięć lat temu istnienie „Pasji” poświadczyło odkrycie w Petersburgu późniejszej wersji libretta, użytego do nowego wykonania kompozycji. Miało ono miejsce w 1744 roku. W porównaniu ze starszym librettem tekst zawiera liczne modyfikacje, inaczej porządkuje niektóre chorały i zawiera dwie nowe arie. Dzięki tej wersji libretta mamy bardzo jasny obraz formy i treści trzeciej pasji Bacha, ale nadal nie wiemy jaką otrzymała oprawę muzyczną.

Niestety do tej pory nie natrafiono na jakikolwiek ślad oryginalnej muzyki. Po wielu latach badań większość historyków i muzykologów specjalizujących się w Bachu jest zgodna: kompozytor prawdopodobnie wymyślił i wykonał dzieło za pomocą techniki pastiszu lub parodii. Był to system używany przez Bacha przy wielu okazjach. Polegał on na tym, że Bach dostosowywał nowe teksty do innych, wcześniej istniejących swoich kompozycji o podobnym charakterze.

Już w latach 60. dwudziestego wieku dr Alfred Dürr, zauważył, że Bach ponownie wykorzystał większość chórów i arii ze swojej „Trauerode” (Oda pogrzebowa) BWV 198, wykonanej w Lipsku 17 października 1727 r. w hołdzie zmarłej Christiany Eberhardiny, królowej Polski i księżniczki Saksonii. Chór „Laß Fürstin, lass noch einen Strahl” został wspaniale przerobiony na „Geh, Jesu, geh zu deiner Pein”, i to on otwiera „Pasję wg św. Marka”, poprowadzoną wprawną ręką Jordi Savalla.

Omawiane nagranie powstało na podstawie badań, rekonstrukcji i adaptacji chórów i recytatywów, zaproponowanych przez Alexandra Grychtolika, niemieckiego muzyka i muzykologa, od lat specjalizującego się w twórczości Jana Sebastiana Bacha. Przygotowując swoją wersję Savall zdecydował, że do rekonstrukcji wykorzysta wyłącznie utwory kompozytora. Dotyczy to również chórów turbae i recytatywów, które zazwyczaj dokomponowywano lub „pożyczano” od Reinharda Keizera, współpracowania Jana Sebastiana.

Wersja Savalla podąża dokładnie za tekstem libretta z 1744 roku., który odpowiada 14. i 15. rozdziałowi „Ewangelii według św. Marka” - od namaszczenia Chrystusa w Betanii do Jego pogrzebu. Muzycznie Savall dostosował ostateczny tekst Picandera do oryginalnych prac Bacha, takich jak wspomniana wcześniej „Trauerode”, „Pasja wg św. Mateusza”, obie wersje „Pasji wg św. Jana” i liczne kantaty.

Po tym zapewne przydługim wstępie (mam nadzieję, że jednak komuś potrzebnym) pora odpowiedzieć na pytanie, czy nagranie Savalla jest satysfakcjonujące i warte tylu muzykologicznych starań? Bez wątpienia. Savall nie jest typem naukowca oderwanego od rzeczywistości. Wie dokładnie, co chce osiągnąć, w jaki sposób to zrobić i jakim artystom zaufać.

Oczywiście „Pasja Markowa” nie ma takich kulminacji jak „Janowa” i emocjonalnej głębi jak „Mateuszowa”. To konsekwencja wyboru stylu parodii do rekonstrukcji dzieła. W żadnym wypadku nie jest jednak bez polotu. Gwałtowne sceny z chórami turbae są tutaj tak żywe jak w każdej innej Pasji, podobnie jak wspaniała aria sopranistki Marty Mathéu („Er kommt, er kommt, er ist vorhanden”), w której na widok zbliżającego się Judasza, rozpaczliwie błaga ona Jezusa, aby uciekał z ogrodu Getsemani. Pod koniec dzieła słyszymy jeden z najwspanialszych fragmentów - arię tenora i chóralnych sopranów „Welt und Himmel, nehmt zu Ohren”, podniesioną tu o tercję w górę. Na uwagę zasługują też obaj tenorzy: David Szigetvári (Ewangelista) i Reinoud van Mechelen. Ten drugi ma mniejszy udział solistyczny w nagraniu, za to w arii otwierającej drugą część pasji zaśpiewał przepięknie. Moi niemieccy znajomi narzekają natomiast na wymowę Davida Szigetvári (Ewangelisty), choć bez wątpienia ma dobry głos.

Jordii Savall zadbał też o sugestywną teatralność interpretacji. Jaskrawym przykładem może być zawołanie chóru „Pfui dich...”, będące w istocie rzeczy kpiącym niemieckim prychnięciem, ilustrującym szydzenie tłumu z Jezusa mówiącego o swoim zmartwychwstaniu.

Pamiętając chóry kończące pasje „Janową” i „Mateuszową”, i porównując je z zakończeniem „Pasji wg św. Marka”, można poczuć lekkie rozczarowanie. „Bei deinem Grab und Leichenstein” brakuje intensywności „Wir setzen uns mit Tränen nieder" i „Ruht wohl, ihr heiligen Gebeine”. Jednak sposób, w jaki Picander kończy narrację, jest tutaj zupełnie inny. Ostateczna medytacja jest o wiele bardziej optymistyczna niż ta zawarta w kołysance żałobnej z „Pasji wg św. Jana”, albo płynąca z bezgranicznego żalu z zakończenia „Pasji wg św. Mateusza”. W tym kontekście umiarkowanie optymistyczna siciliana, poprzetykana potężnymi chórami, ma sens.

Reasumując, interpretacja Le Concert des Nations, chóru La Capella Reial de Catalunya pod batutą Jordi Savalla urzeka płynnymi tempami, wewnętrznym napięciem, plastyczną artykulacją i prostotą narracji. Nieliczne minusy nagrania są mniej lub bardziej subiektywne, zatem warto i należy wyrobić sobie własne zdanie.

Klienci, którzy kupili ten produkt, kupili również

Cavalli, Francesco

Cavalli: Vespero delle domeniche

CDS 7714

Brahms, Johannes

Brahms: Complete Symphonies / Manze

CPO 777720

Vaccaj, Nicola

Vaccaj: La sposa di Messina

8.660295-96

różni kompozytorzy

Exaltatio - Christmas Carols

SU 4285-2

Stradella, Alessandro

Stradella: Cantatas & Serenatas Vol. 1

CDS 7893

Scarlatti, Domenico

Scarlatti: Stabat Mater, Missa breve "La stella"

8.570382

Martinu, Bohuslav

Martinu: Early Orchestral Works Vol. 1

TOCC 0156

Brahms, Johannes

Brahms: Violin Sonatas Nos. 1 - 3

PRD 250321

różni kompozytorzy

Teatro alla Scala - Ballets

758608

Blackford, Richard

Blackford: The Great Animal Orchestra Symphony

NI 6274

różni kompozytorzy

DEBUSSY/ RAVEL/ CHAUSSON: String Quartets

Alpha 295

Rachmaninov, Sergey

Rachmaninov: Piano Concertos 1 - 4; Paganini Rhapsody

SU 4323-2

Gaubert, Philippe

Gaubert: Mélodies

1C 1199

Bacevicius, Vytautas

Bacevičius: Orchestral Works Vol. 1 - Piano Concertos Nos. 3 and 4; Spring Suite

8.573282

Liszt, Franz

Liszt: Complete Piano Music Vol. 37 - Tre Sonetti del Petrarca, Venezia e Napoli

8.572808

Pozostałe płyty tego kompozytora

różni kompozytorzy

Yevgeny Mravinsky Edition Vol. 3 - Tchaikovsky; Bach; Weber; Wagner; Scriabin; Bruckner; ...

PH 17019

Bach, Johann Sebastian

Bach: Sonates pour violon obligé et clavecin

Alpha 487

Bach, Johann Sebastian

Bach: Sonates pour violon & clavecin

EL 1131

Bach, Johann Sebastian

Bach.: Partitas and sonatas for violin v.2

CG 06010

różni kompozytorzy

Perfect Piano

8.578180

różni kompozytorzy

Lost in Venice with Prometheus - Bach, Beethoven, Wagner, Liszt, Nono, Holliger

FUG 716

Bach, Johann Sebastian

Fake Bach

CDS 7891

Bach, Johann Sebastian

Bach: Sinfonias from Cantatas

96218

różni kompozytorzy

From Venice to Leipzig

96664

różni kompozytorzy

Christmas Piano Music

8.553461

Bach, Johann Sebastian

Bach: Toccatas BWV 910-916

Alpha 488

różni kompozytorzy

Delicate Delights

8.578183

Bach, Johann Sebastian

BACH: Cantatas

8.550643

różni kompozytorzy

Largo

8.550950

Bach, Johann Sebastian

Bach: Sonatas and Partitas

CC 14

Pozostałe płyty tego wykonawcy

Biber, Heinrich Ignaz Franz

Biber: Requiem, Battalia

AV 9825

Beethoven, Ludwig van

Beethoven: Sinfonia Nr. 3 “Eroica”; Coriolan Ouverture

AVSA 9916

Monteverdi, Claudio

Monteverdi: L'Orfeo

2.110733

Mozart, Wolfgang Amadeus

Mozart: Requiem

AVSA 9953

Marais, Marin

Marais: Alcione - Suites des airs à joüer

AVSA 9903

Sainte-Colombe, Jean de

Sainte-Colombe: Pieces de viole

AV 9827

Bach, Johann Sebastian

Bach: Musikalisches Opfer, BWV1079

AV 9817

różni kompozytorzy

Harmonie Universelle II

AV 9839

różni kompozytorzy

WYCOFANY (zdublowany) Carlos V: Mille Regretz

AV 9814

Vivaldi, Antonio, Corselli, Francesco

Vivaldi: Farnace

AV 9822

Monteverdi, Claudio

Monteverdi: L’Orfeo

AVSA 9911

Ockeghem, Johannes, Dufay, Guillaume, anonim

Alfons V: El Cancionero de Montecassino

AV 9816

różni kompozytorzy

Dinastia Borgia, Chiesa a potere nel Rinascimento (Kościół i władza w czasach renesansu)

AVSA 9875

różni kompozytorzy

Christophorus Columbus - Paradisos Perdidos

AVSA 9850

Mozart, Wolfgang Amadeus

Mozart: Serenate Notturne, Eine Kleine Nachtmusik

AV 9846